Проблемалық ипотека қарыз алушыларды босатпайды
Қазақстанда ипотекалық қарыздарды қайта қаржыландыру бағдарламасын іске асыру басталды. Проблемалық кредиттер қоры (ФКК) банктерге осы мақсаттарға көзделген 130 млрд теңгенің жартысына жуығын жіберді. Осы бағдарлама бойынша несиелерін қайта қаржыландырған проблемалы қарыз алушыларға банктер комиссиялар, сыйақылар және өсімпұлдар бойынша берешектерін кешіреді деп болжануда. Ипотекалық несие берушілер тек негізгі қарызды 3 % сыйақымен қайтаруы керек. Алайда, біздің тілшіміз анықтағандай, қарыз алушыларға қуануға әлі ерте. 2004-2009 жылдары берілген ипотекалық қарыздарды қайта қаржыландыру бағдарламасына сәйкес мемлекет ҚКП шотына 130 млрд теңге аудару туралы шешім қабылдады. Қор өз кезегінде бұл ақшаны банктердің депозиттеріне жылдық 2.99% – бен, 20 жыл мерзімге орналастыруы керек. Ұлттық банктің баспасөз қызметінің мәліметінше, бұл соманың 63.2 млрд теңгесі берілген. Ақша қормен тиісті шартқа қол қойған банктерге бөлінген. Кейбір банктермен келісімшартқа қол қою процесі әлі аяқталған жоқ. Kaspi bank проблемалық ипотекалық несиелерді қайта қаржыландыру туралы 50-ге жуық өтінімді мақұлдағаны белгілі.
Екі есе көп — 100 өтінімді Нұрбанк қарыз алушылардан қабылдады. Алайда, қаржы қызметтерін дамыту Ұлттық қорының төрағасы Михаил Кленчин біздің басылымға хабарлағандай, банктерге ипотекалық қарыздарды қайта қаржыландыру үшін қаражат бөлу фактісі мемлекеттік бағдарламаны табысты іске асыру үшін негіз болып табылмайды, өйткені ЕДБ проблемалық кредиттерін бұл ақшасыз да қайта қаржыландыруы мүмкін. ҚКФ мен ЕДБ арасында жаңа шарттар жасасу рәсімінің өзі банктердің шоттарына ақша қаражатын аударумен байланысты емес. Олар қарыздарын өтеуге бармайды. Бұл ақша–теңгенің өтімділігі нашар жағдайда банктерді ынталандыру әдісі ғана, – деді ол. Бұл ретте, бұрынғыдай, М. Кленчиннің пікірінше, қайта қаржыландыру мемлекеттік бағдарламасына сәйкесінше 20% және 10% мөлшерінде корпоративтік және жеке табыс салығын кім төлеуге тиіс екендігі туралы шешілмеген мәселеге байланысты бұзылу қаупі төніп тұр. Сонымен қатар, жақында ForteBank өкілі, проблемалық қарызды өндіріп алу тобының аға банкирі Қанат Мусин бұл банк қайта қаржыландыру кезінде сыйақы мен өсімпұлды есептен шығармайтынын айтты. “Біз есептен шығаруды соңғы жарнаға кейінге қалдырамыз.
Қарыз алушылардың бұл берешегі 20 жыл өткеннен кейін қайта құрылып, есептен шығарылады. Инфляцияны ескере отырып, сома қазіргідей болмайды. Егер мемлекеттен преференциялар болмаса, ол салық төлеумен есептен шығарылады“, – деді банкир. М. Кленчиннің пікірінше, ЕДБ-нің қалған бөлігі де осылай жасай алады. Естеріңізге сала кетейік, ипотекалық қарыздарды қайта қаржыландыру Бағдарламасына қатысу үшін ақшалай қаражаттың тиісті лимиттері бар 9 қазақстандық банк анықталды: Қазком 38.1 млрд теңге, Халық банкі — 33.6 млрд теңге, ForteBank — 20.3 млрд теңге, ЦентрКредит Банкі — 15.6 млрд теңге, АТФБанк — 9.5 млрд теңге, Kaspi bank — 5.3 млрд теңге, Цеснабанк – 3.6 млрд теңге, Еуразиялық банк — 2.4 млрд теңге, Нұрбанк–1.6 млрд теңге.
Дереккөз: krisha.kz